CƠ SỞ SẢN XUẤT MẮM CÁ BÀ ĐẦM
Nói đến Thới Lai du khách nghĩ ngay đến đặc sản Mắm, một món ăn dân dã mà vô cùng đặc sắc, có lẽ bởi Thới Lai được thiên nhiên ưu đãi khi nơi đây có hệ thống sông ngòi, kênh rạch bao quanh rộng khắp vì vậy mà người dân quen thuộc với sông nước mái chèo, với con nước lớn nước ròng, với những đặc sản con tôm con cá nước ngọt tươi roi rói có giá trị dinh dưỡng cao, được đánh bắt đem về rồi chế biến thành các loại Mắm khác nhau, chính vì thế mà đặc sản Mắm của Thới Lai cũng đặc biệt đa dạng, phong phú về nguyên liệu, thành phần. Tuy nhiên, lại có một điểm chung duy nhất: loại nào cũng rất ngon.
Nằm ở phía Tây Nam của thành phố Cần Thơ, cách trung tâm thành phố 25 km, huyện Thới Lai có tuyến sông Ô Môn, kênh Thị Đội, kênh Sáng Ô Môn chảy qua vì vậy nguồn tài nguyên thủy sản của địa phương vô cùng phong phú, đa dạng. Người dân nơi đây tận dùng nguồn cá tươi ngon để sản xuất các loại Mắm, nổi tiếng là đặc sản Mắm Bà Đầm được rất nhiều người tiêu dùng tín nhiệm, bởi “đậm đà hương vị xưa” và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Kế thừa truyền thống và kinh nghiệm của gia đình, cơ sở Mắm cá Bà Đầm sau hơn 40 năm sản xuất đã cho ra đời những sản Mắm vô cùng độc đáo. Cơ sở luôn tuân thủ nguyên tắc thủ công truyền thống, cầu kỳ, tỉ mỉ trong từng công đoạn để Mắm luôn giữ được hương vị đặc trưng của quê hương. Từ khâu chọn nguyên liệu cá tươi đến các phụ gia đều tuyệt đối không sử dụng hóa chất, các sản phẩm Mắm của cơ sở Mắm cá Bà Đầm được Chi Cục Quản lý chất lượng Nông Lâm sản – Thủy sản thành phố Cần Thơ kiểm duyệt đạt chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Cơ sở được vinh danh “Top 10 thương hiệu dẫn đầu Việt Nam năm 2019” và vinh dự nhận giải 3 của Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ về “Sản phẩm công nghiệp nông nghiệp tiêu biểu cấp thành phố”. Hiện nay, Cơ sở Mắm cá Bà Đầm có 04 sản phẩm được Ủy ban nhân dân huyện Thới Lai đề cử tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đại diện cho huyện đó là: Mắm Cá Lóc, Mắm Cá Linh, Mắm Cá Sặc và Mắm Cá Chốt. Với Mắm Cá Lóc, nguyên liệu mà cơ sở chọn phải là “cá lóc đồng”, còn với Mắm Cá Linh, Mắm Cá Sặc và Mắm Cá Chốt thì cơ sở chỉ khai thác nguồn cá nguyên liệu vào mùa lũ về, lúc lứa cá còn non, thân hình nhỏ, dẹt, có màu trắng bạc, có nhiều xương nhưng xương rất mềm, thịt ngon, thơm mùi đặc trưng của cá. Sau khi làm sạch để ráo nước, cá được ướp cho thật “ăn” muối đến khi thịt cá săn lại, có màu đỏ mới đem ướp thính. Thính của Mắm cá Bà Đầm là gạo lứt được rang vàng, xay nhuyễn. Cá ướp thính, trộn với nước đường thắng kẹo sẽ giúp mắm thành phẩm có màu đỏ au và mùi thơm đậm đà. Cá ướp thính xong, đem xếp vào các lu khạp, nén thật chặt rồi phơi nắng. Mắm khi được ủ đủ ngày, đủ tháng ăn rất ngon, có mùi thơm lừng, màu đỏ tự nhiên.
Tuy nhiên, việc canh độ mặn của muối, canh thời tiết và thời gian ủ để quyết định Mắm có ngon hay không là cả một nghệ thuật mà Mắm cá Bà Đầm qua thực tiễn hơn 40 năm làm nghề mới cho ra đời sản phẩm hoàn hảo từ hương vị đến màu sắc như hôm nay. Chính vì những yếu tố trên mà sản lượng Mắm của cơ sở Mắm cá Bà Đầm rất khiêm tốn so với các cơ sở khác, nhưng luôn đứng ở vị trí đầu tiên trong lòng người tiêu dùng do hương vị riêng rất thôn quê, rất đậm đà mà lại an toàn, chất lượng. Hàng năm, cơ sở Mắm cá Bà Đầm sản xuất được gần 6.000 tấn Mắm cá các loại xuất bán vào thị trường. Trước nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, cơ sở tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, không ngừng cải tiến mẫu mã bao bì, quy trình đóng gói và đăng ký truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Không chỉ là món ăn quen thuộc của người Nam Bộ từ thuở khai hoang mở đất, mà Mắm còn mang cái tình người sâu nặng bên trong, ví như câu ca dao:
“Con cá làm ra con mắm,
Vợ chồng nghèo thương lắm mình ơi!”
Mắm gợi nhớ đến bữa cơm gia đình ấm áp, cái nghĩa cái tình gắn bó trong gian khổ, khó khăn, chính vì vậy Mắm còn được xem là “quốc hồn, quốc túy” của dân tộc, chúng tôi tâm niệm rằng: Mắm Bà Đầm khi đến với người tiêu dùng phải mang tính “đồng bào”, mang hương vị đặc trưng Nam Bộ, sản phẩm phải ngon, phải đảm bảo sạch, để Mắm Bà Đầm không chỉ có mặt trên mọi miền tổ quốc mà còn là món quà ý nghĩa được mang theo sau mỗi chuyến về thăm quê của những người con xa xứ và được giới thiệu với bạn bè thế giới.