NƯỚC MẮM CHAY TỊNH LẠC
Thốt Nốt là quận cửa ngõ phía Tây Bắc của TP. Cần Thơ, với tổng diện tích 12.202 ha. Quận nằm kế cận 3 tỉnh: An Giang, Đồng Tháp và Kiên Giang nơi định cư của nhiều thành phần dân tộc tôn giáo khác nhau, đặc biệt là bà con theo đạo phật giáo Hòa Hảo có truyền thống ăn chay lâu đời. Vào những ngày ăn chay, mọi người đa số thường sẽ chỉ nghĩ đến nước chấm sẽ là nước tương, nhưng còn rất nhiều loại nước chấm khác ngon hơn không kém, đó chính là nước mắm chay.
Có rất nhiều cách làm nước mắm chay thơm ngon và vẫn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm được các chị em nội trợ quan tâm, đặc biệt là các tín đồ Phật tử. Loại nước mắm chay này cung cấp đủ các thành phần dinh dưỡng không kém nước mắm truyền thống (nước mắm cá cơm).
Gia đình tôi - Cơ sở sản xuất nước mắm chay Tịnh Lạc lúc ban đầu (từ những năm 1975) chỉ đơn thuần nấu nước mắm chay với số lượng ít để ăn trong dịp ngày rằm, ngày 30 và để cho bà con ăn lấy thảo. Từ những năm 2000, nhận thấy việc làm nước mắm chay để ăn và để bán sẽ tiện hơn, cho nên gia đình tôi bắt đầu đầu tư nhà xưởng, máy móc để tập trung sản xuất nước mắm chay bán ra thị trường.
Những ngày đầu, gia đình tôi chỉ sản xuất với số lượng ít, tuy nhiên do thiếu kinh nghiệm nên việc nấu thành phẩm đóng chai và bán ra thị trường gặp không ít khó khăn và vất vả. Cực khổ là thế nhưng thu nhập bấp bên, có những lúc nghĩ đến việc phải bỏ nghề làm nước mắm chay để chuyển sang nghề khác có thu nhập ổn định hơn. Tuy nhiên, cái duyên với nghề lại đến khi một số tiểu thương và bà con ăn chay gọi điện khen sản phẩm nước mắm chay Tịnh Lạc thơm ngon và hết lời khen ngợi, đó là động lực rất lớn động viên gia đình tôi bám trụ với nghề truyền thống của gia đình.
Để làm được nước mắm chay thơm ngon, nhiều độ đạm và có lợi cho sức khỏe người tiêu dùng, gia đình tôi tìm nguồn nguyên liệu Đậu nành được nhập khẩu từ Mỹ. Đậu nành được lựa chọn (loại hạt to, phơi khô), ngâm trong nước Đậu nành được nhặt sạch, loại bỏ các hạt bị hỏng sau đó đem đi rửa sạch và ngâm nước khoảng 12 tiếng cho nở đều rồi vớt ra để ráo. Tiếp theo cho cho đậu vào nấu chín đến khi tróc vỏ, trút ra rá và giữ lại nước đậu. Đổ đậu nành vào nồi đậy kín ủ trong 2 ngày 2 đêm. Ước lượng nước đậu + nước lọc cho vào nồi thêm muối đun sôi để nguội và đổ vào trong nồi khác. Hết 3 ngày 2 đêm lấy đậu đã ủ đổ vào nồi nước muối khuấy đều và phơi nắng khi thấy hạt đậu có nhựa thì đem cho vào hủ sành để ướp với muối và các hương liệu khác (nước dừa, khóm, chuối, …). Thời gian ủ từ 06 đến 09 tháng là có thể đem nấu chín và lọc trong, pha chế đóng chai bán ra thị trường.
Với mong muốn đưa sản phẩm nước mắm chay Tịnh Lạc ra thị trường được nhiều người biết đến và tiêu thụ, năm 2008, gia đình tôi quyết tâm đầu tư máy móc, thuê mướn nhân công, mở rộng diện tích nhà xưởng, đăng ký kinh doanh, kiểm định và công bố chất lượng sản phẩm. Cũng trong năm 2008, lần đầu tiên cơ sở nước mắm chay Tịnh Lạc tổng kết sản lượng đạt 5.000 lít/năm, lãi 30.000.000 đ/năm; năm 2015, sản lượng đạt 10.000 lít/năm, lãi 100.000.000 đ/năm; năm 2023, sản lượng đạt 15.000 lít/năm, lãi 200.000.000 đ/năm.